Vaak zit er trauma onder
Verslaving, eetproblemen, somberheid, agressief gedrag: vaak zit er trauma onder.
We hebben dan de neiging vooral te kijken naar de uitingsvormen: de symptomen. In de GGZ worden ook veelal deze symptomen behandeld. Er is vaak geen tijd en aandacht om te kijken naar wat ze betekenen.
Wat er werkelijk aan de hand is, komt niet aan het licht.
Hoe trauma zich uit: naar binnen of naar buiten
De onverwerkte pijn van trauma wordt ófwel naar binnen gericht, óf op de omgeving. Soms is het afwisselend het één en het ander.
Als je je pijn naar binnen richt, uit zich dat bijvoorbeeld in:
- vermijden, je terugtrekken, isolement
- overmatig gebruik van alcohol of andere drugs
- eetbuien, over-eten, of niet eten
- workaholism
- zelfbeschadiging
- depressie
- angsten
- fysieke aandoeningen (somatiseren)
- slaapproblemen
Als je je pijn naar buiten richt, kan dat zich uiten in:
- woedeuitbarstingen
- fysiek of psychisch geweld
- voortdurende conflicten
- risicovol gedrag
- het steeds zoeken naar extreme prikkels
- misbruik maken van anderen
Het kan afwisselen, bijvoorbeeld door tekeer te gaan tegen een ander en vervolgens boos te worden op jezelf, en jezelf te straffen.
Ik las onlangs een interview met een jonge vrouw die gedurende haar jeugd seksueel misbruikt werd door haar vader. Ze sneed zichzelf jarenlang in haar armen. Maar haar hulpverleners vroegen niet door naar wat er aan de hand was waardoor ze zichzelf beschadigde. Zo kon het misbruik tot op late leeftijd doorgaan.
Als je in je jeugd voortdurend hebt gevoeld dat je niet goed genoeg bent, kun je in je volwassen leven kritisch en boos worden naar de mensen die het dichtst bij je staan.
Trauma gaat zo vaak van generatie op generatie door.
Voor verandering is verwerking nodig
Als er alleen oog is voor de uitingsvormen, maar niet voor de pijn die erin besloten ligt, is het lastig om er iets aan te veranderen. Het kan zelfs je problemen verergeren. Je raakt teleurgesteld in jezelf, omdat het niet lukt om de dingen anders te doen. Of in anderen, omdat ze je niet begrijpen. Je kunt je hierdoor heel eenzaam gaan voelen.
Echte, blijvende verandering vraagt dat er niet alleen naar de symptomen wordt gekeken, maar ook naar de pijn waar ze de uiting van zijn. Als pijn aandacht krijgt, krijgt hij de kans verwerkt te worden. En dan worden tegelijk de symptomen minder.
