Wat is trauma?
Wanneer we het hebben over trauma, denken we vaak aan ingrijpende gebeurtenissen: oorlog, geweld, verlies. We gaan er al snel van uit dat iemand die zoiets meemaakt, automatisch getraumatiseerd is. Maar trauma is niet simpelweg de gebeurtenis zelf; bij trauma gaat het erom hoe die gebeurtenis in het heden blijft doorwerken.
Trauma speelt zich af in het hier en nu
Lang dacht men dat trauma gelijk staat aan een schokkende gebeurtenis, iets in het verleden.
Trauma is echter niet een gebeurtenis in het verleden, maar juist iets wat zich in het hier en nu afspeelt. Bij posttraumatische stress stoornis (P.T.S.S.) blijft de ervaring zich op indringende wijze steeds herhalen. Dit kan gebeuren in de vorm van opdringerige beelden, plotselinge angst, een voortdurende alertheid of gevoel van onveiligheid, nachtmerries, lichamelijke sensaties zoals tintelingen, hartkloppingen of zweten. Soms uit het zich in dissociatie: een gevoel van vervreemding, alsof je niet helemaal aanwezig bent in je eigen lichaam. Ook kan trauma ertoe leiden dat je – ongewild – steeds weer in vergelijkbare, pijnlijke situaties terechtkomt.
Trauma ontstaat door overweldigende ervaringen
Trauma ontstaat door schokkende gebeurtenissen—ervaringen die op dat moment zo overweldigend waren dat ze niet goed verwerkt konden worden. Dit gebeurt vaak wanneer je er alleen voor stond en niet de nodige steun had om opgevangen te worden.
Voorbeelden hiervan zijn fysiek, seksueel of psychisch geweld, verwaarlozing, pesten of een auto-ongeluk. Maar niet alle traumatische ervaringen zijn direct zichtbaar of herkenbaar als zodanig. Soms begrijp je zelf niet goed waarom iets je zo raakt, waardoor je kunt gaan twijfelen aan je eigen reactie en je ervoor schamen.
Wat telt, is niet alleen wat er gebeurd is, maar hoe iemand het heeft ervaren en welke sporen het in het heden nalaat.
